Сегодня 02.05.2024
Казахстанское время 06:14
Главная » Файлы » Әлеуметтану, Саясаттану

Дала мен қала
27.11.2011, 18:10
АСҚАҚТА, АСТАНА!

Елорда мен Елбасы – егіз ұғым. Арқадағы Астана мен оны салған Азаматтың аты қатар аталады, қатар қастерленеді. Туған күніңмен, еңселі елорда! Туған күніңізбен, ардақты Нұрсұлтан Әбішұлы! Мереке құтты болсын, қадірлі халайық!

_____________________

ДАЛА МЕН ҚАЛА

Астананың елордалық «өтілі» тағы бір жылға көбейді. Қалалық, республикалық, халықаралық ауқымдағы аса маңызды оқиғаларға толы болып өткен уақыт елорданың қалып­тасуының, елдің және Елбасының арасындағы ғажайып байланысты бұрынғыдан да айшықты аша түсті.

Қала да бейне-бір жанды ағза сияқты. Ол да дүниеге келеді, өседі, кәмелетке толады. Астананың қалып­тасуы – өз бойына талай бірізді кезеңдерді қамтитын тарихи үдеріс. Ол кезеңдерді әлемнің барлық әйгілі қалалары бастан кешкен. Әйтсе де, Астананың олардан түбегейлі ерекшелігі болды: біздің елордамыздың бұл жолды қысқа мерзімде, былайша айтқанда экстернмен өтуіне тура келді. Басқадай жол да жоқ-ты. Әкімшілік орталықты көшіруді ұзақ жылдарға созып жіберу қаржыны шайып алуға соқтырып, бұл үдерістің жеріне жетпей қалуы да мүмкін еді. Ең бастысы, астананы бір қаладан бір қалаға әйтеуір ауыстыра салу ешқашан мақсаттың өзі болған емес. Бұл істегі түпкі міндет әлеуметтік-экономи­калық және қоғамдық-саяси оқиғалардың барысына елеулі түрде ықпал етуге мүмкіндік беретін тірек нүктесін табуға тіреліп тұрған-ды.

Астананы ауыстыру идеясы Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың ойында сонау 90-шы жылдардың басында пісіп-жетілген еді, енді, бүгін өткен жылдар биігінен көз тастағанымызда, біз сол шешімді жалғыз ғана дұрыс шешімге айналдырған тарихи оқиғалардың ой қисынын көре аламыз. Сол кезеңде экономикалық, инфрақұрылымдық, әлеуметтік дағдарыс барынша асқынып тұрған болатын.

Қатар қиыстырып қарасақ, Қазақстан ол тұста Астананың құрылысы жаңа басталып жатқан сол жағалауын еске салғандай еді. Конституциялық-мемлекеттік құрылымның «тіреуіш діңгектері» мықтап қағылып, осы заманғы нарық экономикасының іргетасы қаланған, әлеуметтік дамудың бас желілері төселіп, сыртқы әлеммен байланыстың коммуникациялары жолға қойылған болатын. Жұмыс белгіленген бағытта жүріп жатты, алайда, өзгерістердің қиын-қыстау кезеңінде, кез келген құрылыс алаңындағы сияқты, жағдай жайсыздау еді, ең бастысы, «қасбеттердің», яғни көзге көрініп тұрған нәтиженің болмауы дүдәмал күйге түсіретін.

Қоғамды батыл жобаның төңірегіне топтастыру қажет болды, оның табысқа жетуі, ішкі және сыртқы жағдаяттардың қаталдығына қарамастан, елдің асқаралы асуларды ала алатынын көрсетуге тиісті еді. Ұлттың рухын жаңа биікке көтеретін, сонымен бірге, көрнекті күйде көзге түсетіндей, нақты мазмұнға толы кеуделі бағдар қажет етілді. Халықтың көңіл-күй ауанын дәл сезіне отырып, Президент кейіннен шын мәнінде аңсар тұтарлықтай болып шыққан нұсқаны таба білді. Жаңа астананың құрылысы материалдық күш пен рухани серпілістің ілуде бір кездесетін үздік үйлесімі болып шықты.

Осы артықшылықтарды пайдалану үшін астананы дәл осылайша – тез әрі батыл көшіру қажет еді. Сөз бар ма, мұндай стратегия белгілі бір тәуекелмен түйісіп жататын. Шынында да, егер Астананың салынуы тығырыққа тірелгендей болса, алда күтіп отырған артықшылықтар орасан орашолақтықтарға орын босатар еді. Бұл таңдаудың жауапкершілік жүгін көзге елестетудің өзі оңай емес, оны Мемлекет басшысы, әрине, дәл пайымдады да. Ақиқаттың басы ашылар шақ туды.

Шынтуайтында, Нұрсұлтан Назарбаев сол кездің өзінде ұлттың көшбасшысы ретінде қалыптасқан бола­тын. Өйткені, көшбасшылықтың басты сипаты да жаңа қуатты идеяны ұсынудан, онымен адамдарды жігерлендіруден, сөйтіп, оны халықпен бірге жүзеге асыра білуден танылады ғой.

Ал бұл үшін барып тұрған алапат қуат жұмсау қажет еді. Астананы елдің ортасына ауыстыру керектігіне жұрттың көзін жеткізумен қиындықтар біте қалған жоқ, қайта олар жаңадан басталды. Астананың тұсау­кесері алдындағы газеттер тігінділерін бүгін ақтарып қарар болсақ, тәй-тәй басқан елорданың ертеңіне орай айтылған сынның, күдік-күмән мен түңіле-торыға айтылған болжамдардың көптігіне көз жеткіземіз. Тіпті қала дамуының келешегіне онша көп күмән келтірмегендердің өзі оның болашағын онша бай-қуатты етіп суреттей қоймайтын. Мысалы, қаланың құрылыс көкжиегі бірнеше бизнес-орталықтармен және автокөлік жолдарымен ғана байланыстырылды. Мұның өзі түсінікті де, өйткені, сонау 90-шы жылдардың аяғында кейін жүзеге асырылған реформалардың арқасында қол жеткен қуатты экономикалық және әлеуметтік өрлеуді көзге дәл елестете қоятын адамдар аз да еді.

«Қазіргі Астана – Сіздің ұлтыңыздың ерік-жігерінің, жаңаруы мен жұмылуының символы» – Франция премьер-министрі Франсуа Фийон Қазақстанға сапары кезінде Елбасымызға осылай деді. Ал Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы Пан Ги Мунның бағасы мынандай: «Астананың ажары – жаңа Қазақ­станның бедерлі бейнесі. Бұл қала әртүрлі этносқа жататын, әртүрлі дін ұстанатын бір ұлт ретінде үйлесімді өмір сүретін адамдардың ортақ үйі, ол өңірдегі ең қарқынды дамыған және экономикалық жағынан табысты қалаға айналған».

Саяси қайраткерлердің Астананың дамуы мен бүкіл елдің дамуының парапарлығын бірауыздан айтатыны неліктен? Олай болатыны, қазірдің өзінде бүкіл әлемдік қоғамдастыққа мына жайдың басы ашық: Астана­ның асқақтауында Қазақстан өркендеуінің өрнегі тұр. Астанада атымен жаңадан салынған, көрген жанды қайран қалдыратын сол жағалау мен ең үздік үлгі-қалыптар бойынша жаңғыртылып жатқан ескі бөлік өзара жарасым тапқан. Қазақстанда да солай: біздің елімізде бұрынғы жетістіктерді қиратпай, оларды жаң­ғырта отырып, ортақ модельге үйлесімді етіп, жаңа мемлекет құрудың сәті түсті. Нұрсұлтан Назарбаевтың осынау бірегей ұстанымы Астананың да, бүкіл Қазақстанның да табысына жол ашар кілтке айналды.

Қала бет-бейнесінің қалай өзгергенін бағалауға мүмкіндік беретін объективті өлшемдер кешені болады. Ең алдымен, өмір сүруге жайлылығы. Астананың қазақстандықтар үшін тартымды орынға айналғанының даусыз дәлелі қала халқының серпінді өсуі, қазірдің өзінде елорда тұрғындарының саны көптеген са­рапшылар 2030 жылы ғана жетеді деген межеге жақындап қалды. Астана мәртебесін алғалы бері елордада бала туу 80 пайызға жуық өсті!

Құрылыстың бұрын-соңды болып көрмеген қарқыны тұрғындарды осы заманғы пәтерлермен, мектептермен, ауруханалармен, әлеуметтік инфрақұрылыммен қамтамасыз етуді анағұрлым арттыруға мүмкіндік берді. Қалада медицина кешені құрылды, ол халықаралық деңгейдегі өз қызметін тек елорда тұрғындарына ғана емес, бүкіл қазақстандықтарға көрсетеді. Оқу орындарының ұдайы өсуі Астананың елдің білім беру және ғылыми-зерттеу орталығы ретіндегі рөлін арттыра түсті, олардың арасында Назарбаев Университеті ерекше орын алады. Астаналықтардың мәдени, шығармашылық, спорттық әлеуетін арттыруға барлық жағдай жасалған.

Қала дамуының ендігі бір объективті өлшемі – экономикалық тұрғыдан өзін-өзі қамтамасыз етуі. Соңғы он жылдың ішінде қаланың ішкі жалпы өнімінің көлемі 50 есеге жуық өсті, Астананың елдің ІЖӨ-сіндегі үлесі бір жарым пайыздан он пайызға артты, инвестициялар 30 есе көбейді. Астананың құрылыс секто­ры отандық өнеркәсіптің серпінділігін қамтамасыз етті, ал бүгінде елорда инновациялық жобалардың түйіскен жеріне айналып, бүкіл экономикаға қарқын беріп отыр.

Егер біз тек ірі қала, серпінді дамып келе жатқан қала жайында ғана емес, елорда жайында айтатын болсақ, онда нышанды оқиғалар сынды өлшемді де міндетті түрде ауызға алуға тиіспіз. Астана елеулі халықаралық форумдар өтетін орынға айналды. Олардың арасында Астана Декларациясы қабылданған ЕҚЫҰ-ның тарихи Саммиті бар. Ислам Ынтымақтастық Ұйымы Сыртқы істер министрлері кеңесінің сессиясында қабылданған құжат та осындай атқа ие болды. Елордамызда күні кеше аяқталған бұл іргелі іс-шара да тарихи деп аталды, өйткені Қазақстан астанасында ұйымның жаңа атауы мен жаңа эмблемасы жөнінде шешім қабылданды.

Астана Бүкіләлемдік Ислам экономикалық форумын, аса беделді халықаралық құрылымдардың бірі болып табылатын Шанхай ынтымақтастық ұйымының мерейтойлық саммитін қабылдады. Біздің жас астанамызда Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съезі сияқты теңдесі жоқ оқиғалар дүниеге келді. Оның үстіне, Астана әлемдік деңгейдегі мәдени және спорттық іс-шараларды өзіне тартып тұратын орынға айналуда. Бұл орайда қысқы Азиада-2011-ді еске алудың өзі жеткілікті.

Нышанды сәулет нысандарының да маңызы ерекше, оларсыз қала көшбасшылық сипатқа ие бола ал­майды. Астанадағы ондай нысандарды санап шығудың өзі біраз уақытты алады. Бір-бірімен қосыла келгенде олар дала төсінде орнаған елорданың барлық қонақтары қадір тұтатын қаланың өзгеге ұқсамайтын төл бейнесін құрайды. «Астана-Бәйтерек» монументі мен Бейбітшілік және келісім сарайы сияқты айшықты ғимараттар аса көрнекті жетістіктер қатарына қосылады», деп атап өтті Еуропа Одағының сыртқы саясат мәселелері және еуропалық көршілік саясат бойынша комиссары Бенита Ферреро-Валднер. «Астананың орасан ірі әрі осы заманғы жаңа ғимараттары архитектураның халықаралық әлемінде әңгіме тақырыбы болып келеді», дейді Гаага қаласының мэрі Йозиас ван Аартсен.

Осынау объективті өлшемдер Астананың тек әкімшілік орталық ретінде ғана емес, ел жүрегі ретінде де табысты қалыптасқанын даусыз дәлелдейді. Бұған осындағы әрбір іске Президенттің тер төге тынымсыз басшылық жасауының арқасында қол жетті. Елбасы идеяларды ойлап тауып, іске қосумен шектеліп қалмай, әрбір нысанды жеке қамқорлығына алды, жаңа астананы жас баладай мәпелеп, оның негізгі өлшем-қалыптарға сай болуын қамдады.

Елбасының ерік-жігерімен қалада түбірлі әлемдік үдерістерге қатыстылық ауаны қалыптасты. Мұның өзі сондайлық табиғи түрде жүзеге асты, өйткені Қазақстанның өзі де өңірлік және халықаралық оқиғалардың пас­сионарлық қатысушысы ретінде таныла білді. Нұрсұлтан Назарбаевтың өзі үшін саясаткер ретінде әлемдік ауқымдағы қайраткерге айналу кезеңі туды.

Мемлекет басшысының тағдыры жаңа астанамен жымдаса өрілген, сондықтан да Елбасының халықара­лық аренадағы аса биік беделі Астананың жаһандық қалалардың азын-аулақ таңдаулы тобына қосылуға деген ұмтылысына негіз қалайды. Бұл арада тиісті инфрақұрылымның болуы және халықаралық іс-шаралар­дың белсенді өтуі сияқты өлшемдерден басқа да өлшемдер қажет болады. Жаһандық қала дегеніміз – әлемдегі саяси үдерістерге ықпал ететін шешімдер қабылданатын мекен, ол мемлекеттер мен өңірлер арасындағы коммуникацияның дәнекершісі, халықаралық ақпараттық-басқару-шылық құрылымның бедерлі белгісі.

Әлемге әйгілі жазушы Пауло Коэльоның: «Мен қазірдің өзінде Астананы дала төсінде жайқала өсіп келе жатқан гүлге теңей аламын. Қазақстанның жаңа астанасы мына дүниенің мәңгі тоқтамас көшпелілері мен дәруіштеріне жаңғырудың қандайлық маңызды екенін еске салып тұратын болады», деген сөзін келтірудің орайы бар.

Астананы жаһандық қала ретінде қалыптастыру мақсаты, бәлкім, қол жетпестей көрінер, алайда, бір кездерде бұл жерде тәуелсіз Қазақстанның астанасын салу идеясы да осындай болып көрінбеп пе еді?

Әркімді әрқашан өз орнына қоятын Тарих өзіне мәрмәрдан, қоладан, тіпті алтыннан ескерткіш тұрғызған көсемдерді біледі. Сонымен бірге, өздерінің келешекті көздеген шешімдері мен батыл қадамдары, өздері тұрғызған мектептері мен университеттері, театрлары мен стадиондары, көпірлері мен жолдары арқылы аттарын мәңгілікке қалдырған адамзаттың ұлы перзенттері де бар. Осының бәрі бір қаланың бойына тоғысып, ондағы төселген әрбір тас оны жасаушының қамқорлығымен қаланып, оның рух қуатының бір бөлшегін танытып тұратыны да болады.
Категория: Әлеуметтану, Саясаттану | Добавил: Akinfeev
Просмотров: 5418 | Загрузок: 0 | Комментарии: 780 | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 7791 2 3 ... 77 78 »

Четверг

Автор:

Сообщение #779. [Материал]
canadian pharmaceuticals


Great beat ! I wish to apprentice even as you amend your site, how can i subscribe for a weblog website? The account aided me a appropriate deal. I had been a little bit familiar of this your broadcast offered brilliant transparent concept


Четверг

Автор:

Сообщение #778. [Материал]
canada pharmaceuticals online generic


Hey there! I've been reading your site for a long time now and finally got the bravery to go ahead and give you a shout out from New Caney Tx! Just wanted to say keep up the excellent job!


Среда

Автор:

Сообщение #777. [Материал]
Cyharlesporne


Dating is a journey that encompasses the enchanting of good samaritan coherence, live growth, and alluring discoveries. It is a dispose of through which individuals search dreamt-up possibilities, getting to recall each other on a deeper level. Dating allows people to share experiences, exchange ideas, and create deep connections.
https://latinaporn.one/tags/family-taboo-sex/

In the duchy of dating, whole encounters a dissimilar series of emotions. There's the exhilaration of convocation someone modish, the foreknowledge of a basic swain, and the give someone a kick of discovering stock interests and shared values. It is a stretch of vulnerability and self-discovery as individuals open themselves up to the possibility of love and companionship.
https://outdoorporn.one/tags/outdoor-amateur/

Effectual communication lies at the bravery of dating, facilitating understanding and appropriateness between two people. It involves acting listening, honest expression, and empathy, creating a room for real dialogue. Through communication, individuals can tour their compatibility, exchange thoughts and dreams, and develop intensify a groundwork of trust.


Среда

Автор:

Сообщение #776. [Материал]
pharmacy online cheap


Fastidious answer back in return of this matter with genuine arguments and explaining everything concerning that.


Среда

Автор:

Сообщение #775. [Материал]
JakeSog


Вроде бы внимательно читал, но не понял
Сроки его исполнения - от 4 недель до многих месяцев, <a href=http://xn--80aeh5aeeb3a7a4f.xn--p1ai/forum/user/50329/>http://xn--80aeh5aeeb3a7a4f.xn--p1ai/forum/user/50329/</a> поскольку является все официально и займут временных затрат на согласование.


Среда

Автор:

Сообщение #774. [Материал]
Donaldzom


Это просто замечательное сообщение
наша фирма не проводит малейших конкурсов, так что приобрести в институте документацию потребитель можете по какой угодно специальности и какого угодно вуза, <a href=http://www.senbernar.ru/profile/10940-yfybezaq/>http://www.senbernar.ru/profile/10940-yfybezaq/</a> однако для стопроцентного успеха выбирайте направление с холодной головой.


Среда

Автор:

Сообщение #773. [Материал]
best online canadian pharmacy


Hi there, just became alert to your blog through Google, and found that it's really informative. I am going to watch out for brussels. I will be grateful if you continue this in future. Lots of people will be benefited from your writing. Cheers!


Среда

Автор:

Сообщение #772. [Материал]
canadian pharmaceuticals


Hi! I could have sworn I've been to this blog before but after going through some of the posts I realized it's new to me. Anyways, I'm certainly delighted I found it and I'll be book-marking it and checking back frequently!


Среда

Автор:

Сообщение #771. [Материал]
Nikkisob


По моему мнению Вы допускаете ошибку. Давайте обсудим. Пишите мне в PM, поговорим.
одновременно с этим форматом есть полностью платные <a href=https://yorkstudy.ru/>yorkstudy.ru</a> учебные программы. Сделали обзор популярных порталов с разъяснением важные вопросы и сравнительной таблицей).


Среда

Автор:

Сообщение #770. [Материал]
canadian drugs online pharmacy


Its like you learn my mind! You appear to grasp a lot about this, like you wrote the guide in it or something. I believe that you can do with some percent to force the message home a little bit, but other than that, that is wonderful blog. An excellent read. I will definitely be back.


1-10 11-20 21-30 ... 761-770 771-779
Имя *:
Email *:
Код *:
Поиск
Статистика

Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Последнии комментарии